Meme Kanserinde Erken Tanı
Meme kanserine erken evrede tanı konulması; tedavi seçeneklerinin sayısını, tedavinin başarıya ulaşma ve hayatta kalma şansını önemli oranda artırır. Meme kanseri yayılmadan önce erken evrelerde tespit edilirse, hastaların % 90’ından fazlası normal yaşamını sürdürmektedir. Tümör büyük boyutlara ulaşmadan tanı konulan hastalarda meme korunabilmektedir. Bu nedenle erken tanı konusunda bireylerin farkındalığı, doktorların bu konuda duyarlı tutumları son derece önemlidir.
Erken tanı için temelde önerilen birbirlerini tamamlayıcı üç yöntem vardır;
Kişisel (kendi kendine yapılan) meme kontrolleri
Meme kanserinde erken tanı için kadınların 20 yaşından sonra her ay kendi kendine meme kontrolleri yapması yaşamsal önem taşımaktadır. Bu yöntem basit ancak çok etkili ve memede var olabilecek bir değişikliği erken dönemde yakalamak için idealdir. Kendi kendine meme kontrolleri genellikle adet bitiminden itibaren 4 ile 10 gün içinde yapılmalıdır. Menopoz döneminde olan ya da rahim ve yumurtalık ameliyatı olmuş kadınların da periyodik olarak ayda bir kez aynı günlere denk getirerek meme muayenesi yapması gerekir. Kendi kendine meme muayenesi; belden üst taraftaki giysileri çıkarılarak ayna karşısında, duş yaparken ve sırt üstü yatarken yapılabilir. Bu şekilde, her ay kendi memesini muayene eden kadınlar meme dokularını tanıyarak bunun dışında oluşabilecek değişiklikleri anında fark edebileceklerdir.
Kendi Kendine Meme Muayenesi Nasıl Yapılır?
- 1.Yöntem Sırtüstü Yatarken Elleriniz İle Muayene Edin - Sağ meme muayenesi için sağ omuz altına yastık yerleştirilir. Sağ el başın arkasına konulur. Sol elle meme yukardan aşağıya, dıştan meme başına doğru ve daire çizecek şekilde muayene edilir. Her iki memenin meme ucu nazikçe sıkılır. Meme ucunda akıntı olup olmadığı, oluyorsa açık renkli mi kanlı mı olduğunu kontrol edilir. Muayene sırasında fark edilen herhangi bir şişlik, kalınlaşma veya akıntı mutlaka doktora bildirilmelidir.
- 2. Yöntem Ayna Karşısında Gözlerinizle Muayene Edin- Kollar yukarı doğru kaldırılır. Her iki memede herhangi bir düzensizlik, deri çekintisi (çöküntü) ve meme ucunda değişiklik (yara, kabuklanma, çekilme) olup olmadığı kontrol edilir. Eller yanlardayken düzensizlik ve deri çöküntüsü olup olmadığına bakılır. Sonra eller kalçaların üzerine konularak kuvvetlice aşağı bastırılır ve göğüs kasları kasılarak tekrar kontrol edilir.
- 3. Yöntem Duş Yaparken Ellerinizle Muayene Edin - Ayakta, sol meme muayene edilirken sol el başın üzerinde tutulur. Sağ elle yukarıdan aşağıya doğru, sol meme bastırılarak muayene edilir. Memenin dış tarafından meme başına doğru, sağ el sol memenin üzerine bastırarak gezdirilir. Aynı işlemler sağ meme için de sol el kullanılarak yapılır.
Klinik (doktor tarafından yapılan) meme kontrolleri
Hiçbir şikayeti olmasa bile 40 yaşından sonra tüm kadınların doktora başvurarak muayene olması gerekmektedir.
Mamografi/meme ultrasonografisi
Memesinde hiçbir şikayeti olmayan 40 yaş ve üzerindeki kadınlara yıllık mamografi çekilmesi, meme kanserinin ele gelen büyüklüğe ulaşmadan yakalanmasını sağlar. Bununla birlikte daha sonraki mamografi çekimlerine referans olması için 30’lu yaşlarda en az bir mamografi çektirilerek filmin saklanması önerilmektedir. Ailesinde hiç meme kanseri olmayanlar 35 yaşından sonra, ailesinde kanser öyküsü bulunanlar ve genetik meme kanseri riski altında olanlar ise 25 yaşından sonra ilk ultrasonografilerini yaptırmalıdır. Bu kişiler ilk ultrason yaptırdıkları yaştan itibaren her yıl düzenli olarak ultrason takibi altında olmalıdır.